Quickscan Duurzaam Medicijngebruik – gezelschapsdieren

Laatste update op: 13-06-2025

🐾 Quickscan Duurzaam Medicijngebruik – De Groene Veterinair

Voor een gezondere wereld, mens én dier.
Duurzaam voorschrijven is beter voor diergezondheid, milieu én resistentieontwikkeling. Met deze adviezen zet jij als dierenarts vandaag al stappen richting groener medicijngebruik.

💬 Communiceer over duurzaamheid

“Samen met de eigenaar maak je het verschil”
Maak eigenaren bewust van de milieu impact van medicatie. Geef aan dat restanten medicatie kunnen worden geretourneerd zodat deze niet in de vuilnisbak of het riool belanden. Leg uit waarom je kiest voor een kortere kuur of andere aanpak. Bespreek ook het belang van hygiëne rondom het dier en het belang van het juist toedienen van de medicatie.

💡 Groene Tip:
Adviseer om de ontlasting van behandelde dieren (ook wormentablet!) op te ruimen tijdens wandelingen – zo voorkom je verspreiding van residuen in het milieu

Indien een eigenaar een hond ontwormt, is het belangrijk om extra te benadrukken de ontlasting de drie opeenvolgende dagen op te ruimen. Eigenaren kun je extra motiveren door poepzakjes te leveren bij de ontworming. Daarnaast kun je op het ontwormingsetiket een waarschuwing zetten dat ontlasting moet worden opgeruimd omdat ontworming slecht is voor de biodiversiteit in de bodem. Zo kun je bij de eigenaar extra bewustwording creëren. Voor anti-vlo middelen kun je dit ook doen door op te schrijven dat de haren niet in het milieu mogen komen (niet kammen in het bos).

Inkopen met beleid!

‘’Medicatie weggooien is niet duurzaam’’

Houd je medicijnvoorraad laag. Indien medicatie over datum gaat, mag dit niet meer worden verkocht. Dit is nodeloos belastend voor het milieu.

💡Groene tip:

Koop medicatie die niet vaak wordt gebruikt beperkt in en probeer het aantal bestellingen per week zo klein mogelijk te houden.

Door bewust medicijnen in te kopen, kun je voorkomen dat medicijnen moeten worden weggegooid. Wees dus zuinig met het bestellen van medicatie voor aandoeningen die weinig voorkomen, zoals de ziekte van Cushing. Indien je een hond diagnosticeert met deze aandoening kun je de medicatie bestellen. Eigenaren kun je vermelden dat ze op tijd de medicatie voor hun dier bestellen. Op deze manier hoef je het niet op voorraad te hebben en kun je het bestellen op het moment dat de eigenaren het nodig hebben. Daarnaast is het verstandig om deze mensen maximaal voor één maand medicatie op te laten halen. Op het moment dat een dier overlijdt, blijft er dan minder medicatie over.

Probeer maximaal één keer per week te bestellen op een vast moment en bij voorkeur bij zo min mogelijk leveranciers. Hierdoor houd je de aantal ritten naar jouw praktijk laag. Zo houd je de CO₂-uitstoot zo laag mogelijk.

💊 Sta stil bij elke pil

“Geef geen medicatie op de automatische piloot”
Voorschrijven? Denk na of voorschrijven echt nodig is, over hoeveelheid en over de verwachte therapietrouw van de eigenaar. Teveel medicatie leidt tot verspilling en onnodige milieubelasting. Kun je de dosering en/of frequentie verlagen?

💡 Groene Tip:

• NSAIDS: meer milieu impact dan je denkt. Een hond met artrose op NSAID’s? Probeer bij verbetering een lagere onderhoudsdosering
• Bij een acute (hemorragische) diarree bij dieren die niet ernstig ziek zijn, zijn antibiotia niet geïndiceerd. Bron: European Network for Optimization of Veterinary Antimicrobial Therapy (ENOVAT) guidelines for antimicrobial use in canine acute diarrhoea – ScienceDirect)
• Overweeg fecesonderzoek in plaats van routinematig ontwormen. Zie ook ons parasietenhandvat voor een dier- en milieuvriendelijker beleid.

Eigenaren zien graag dat hun zieke dier direct beter wordt gemaakt door ons. Eigenaren gaan er vaak vanuit dat hiervoor direct medicijnen nodig zijn. Denk bijvoorbeeld aan een hond met diarreeklachten, of een kat met niesziekte. Echter zijn dit aandoeningen die vaak vanzelf weer over gaan en niet direct hoeven te worden bestreden met medicijnen. Door uit te leggen dat niesziekte vaak door een virus wordt veroorzaakt  en antibiotica dan niet werkzaam is, neem je de eigenaar mee in je verhaal. Vaak begrijpen eigenaren hierdoor beter dat je het niet direct nodig acht om medicijnen voor te schrijven.

🔍 Check de duur van de kuur

“Korter kan ook effectief zijn”
Antibiotica zijn soms onmisbaar, maar langer is niet altijd beter. Kortere kuren kunnen net zo effectief zijn én verkleinen het risico op resistentie.

💡 Groene Tip:

• Bij een ongecompliceerde cystitis bij de hond is in de meeste gevallen 5 dagen antibioticum genoeg (ref: ISCAID guidelines bacterial UTI 2019)
• Plan bij een langere kuur evaluatiemomenten in.

Indien je ervoor kiest om een antibioticum voor te schrijven, staat in de bijsluiter vaak een tijdsspanne aangegeven (bijvoorbeeld 5-7 dagen). Sta eens bij jezelf stil welke duur jij voorschrijft en daag jezelf uit om te starten met de korte duur en laat de eigenaar terug komen voor controle zodat je de kuur indien gewenst kan verlengen.